Yo te fè yon seri esè pilòt nan kay nan Khowe, nan sid Benen, pou evalye efikasite byolojik nouvo moustikè jenerasyon sa yo ak sa yo teste sou teren kont vektè malarya ki rezistan a piretrin. Yo te retire moustikè ki te laj sou teren yo nan kay yo apre 12, 24 ak 36 mwa. Yo te analize moso twal moustikè koupe nan MTI antye pou konpozisyon chimik epi yo te fè byotès sansibilite pandan chak esè pou evalye chanjman nan rezistans ensektisid nan popilasyon vektè Khowe a.
Interceptor® G2 te depase lòt ITN yo, sa ki konfime siperyorite moustikè piretroyid ak klorfenapir yo sou lòt kalite moustikè. Pami nouvo pwodwi yo, tout ITN nouvo jenerasyon yo te demontre pi bon byoefikasite pase Interceptor®; sepandan, mayitid amelyorasyon sa a te redwi apre yo te fin vye sou teren an akòz rezistans ki pi kout nan konpoze ki pa piretroyid yo. Rezilta sa yo mete aksan sou nesesite pou amelyore pèsistans ensektisid ITN nouvo jenerasyon yo.
EnsektisidMoustikè trete yo (ITN) te jwe yon wòl enpòtan nan rediksyon morbidite ak mòtalite malarya pandan 20 dènye ane yo. Depi 2004, plis pase 3 milya ITN te distribye atravè lemond, epi etid modèl yo sijere ke 68% nan ka malarya nan Afrik subsaharyèn yo te evite ant 2000 ak 2015. Malerezman, rezistans popilasyon vektè malarya yo anvè piretroyid (klas ensektisid estanda yo itilize nan ITN) te ogmante anpil, sa ki menase efikasite entèvansyon esansyèl sa a. An menm tan, pwogrè nan kontwòl malarya te ralanti globalman, ak yon kantite peyi ki gen gwo fado k ap fè eksperyans yon ogmantasyon nan ka malarya depi 2015. Tandans sa yo te pouse devlopman yon nouvo jenerasyon pwodwi ITN inovatè ki vize pou adrese menas rezistans piretroyid epi ede diminye fado sa a epi reyalize objektif mondyal anbisye.
Kounye a, gen twa nouvo jenerasyon ITN sou mache a, chak konbine yon piretroyid ak yon lòt ensektisid oswa sinerjis ki kapab simonte rezistans piretroyid nan vektè malarya. Nan dènye ane yo, yo te fè yon kantite esè kontwole owaza an gwoup (ECA) pou evalye efikasite epidemyolojik moustikè sa yo konpare ak moustikè estanda ki gen piretroyid sèlman epi pou bay prèv ki nesesè pou sipòte rekòmandasyon Òganizasyon Mondyal Lasante (OMS). Moustikè ki konbine piretroyid ak piperonil butoksid (PBO), yon sinerjis ki amelyore efikasite piretroyid yo lè li anpeche anzim dezentoksikasyon moustik yo, se te premye yo OMS te rekòmande apre de pwodwi (Olyset® Plus ak PermaNet® 3.0) te demontre yon enpak epidemyolojik siperyè konpare ak moustikè ki gen piretroyid sèlman nan esè kontwole owaza an gwoup nan Tanzani ak Ouganda. Sepandan, plis done nesesè pou detèmine valè sante piblik moustikè piretroyid-PBO nan Afrik de Lwès, kote rezistans piretroyid grav ka diminye benefis yo konpare ak moustikè ki gen piretroyid sèlman.
Tipikman, yo evalye pèsistans ensektisid MTI yo lè yo kolekte moustikè nan kominote yo detanzantan epi teste yo nan byotès laboratwa lè yo itilize souch moustik ki elve nan ensèk. Pandan ke tès sa yo itil pou karakterize byodisponibilite ak efikasite ensektisid yo sou sifas moustikè yo sou tan, yo bay enfòmasyon limite sou efikasite konparatif diferan kalite moustikè pwochen jenerasyon paske metòd yo ak souch moustik yo itilize yo dwe adapte ak mòd aksyon ensektisid yo genyen yo. Tès eksperimantal kay la se yon apwòch altènatif ki ka itilize pou evalye konparativman efikasite moustikè trete ak ensektisid nan etid dirabilite nan kondisyon ki imite entèraksyon natirèl ant moustik sovaj ki lame yo ak moustikè nan kay la pandan itilizasyon. Anfèt, etid modèl resan yo ki itilize ranplasan entomolojik pou done epidemyolojik yo montre ke mòtalite moustik ak to manje ki mezire nan esè sa yo ka itilize pou predi enpak MTI yo sou ensidans ak prevalans malarya nan esè klinik randomize yo (ECA). Kidonk, esè eksperimantal ki baze nan kabin kote gangliyon lenfatik trete ak ensektisid kolekte sou teren yo enkli nan gwoup esè klinik randomize yo ka bay done enpòtan sou byoefikasite konparatif ak pèsistans ensektisid gangliyon lenfatik trete ak ensektisid pandan tout dire lavi yo, epi ede entèprete rezilta epidemyolojik etid sa yo.
Tès eksperimantal kay la se yon similasyon abitasyon imen estandadize ke Òganizasyon Mondyal Lasante rekòmande pou evalye efikasite moustikè trete ak ensektisid. Tès sa yo repwodui kondisyon ekspozisyon reyèl ke moustikè yo rankontre lè y ap kominike avèk moustikè kabann nan kay la, e pakonsekan yo se yon apwòch ki trè apwopriye pou evalye efikasite byolojik moustikè kabann ki itilize yo pandan dire lavi sèvis yo espere a.
Etid sa a te evalye efikasite antomolojik twa diferan kalite moustikè ensektisid nouvo jenerasyon (PermaNet® 3.0, Royal Guard® ak Interceptor® G2) nan kondisyon teren nan etab eksperimantal epi li te konpare yo ak yon moustikè estanda ki gen piretrin sèlman (Interceptor®). Tout moustikè trete ak ensektisid sa yo enkli nan lis prekalifye OMS la pou kontwòl vektè. Karakteristik detaye chak moustikè yo bay anba a:
Nan mwa mas 2020, yo te fè yon kanpay distribisyon moustikè sou gwo echèl nan vilaj kay nan Prefekti Zou, nan sid Benen, pou esè pilòt nan kay. Yo te chwazi moustikè Interceptor®, Royal Guard® ak Interceptor® G2 nan gwoupman yo te chwazi o aza nan minisipalite Kove, Zagnanado ak Ouinhi kòm yon pati nan yon etid obsèvasyon sou dirabilite ki te entegre nan yon esè klinik randomize (RCT) an gwoup pou evalye efikasite epidemyolojik moustikè trete ak doub ensektisid. Yo te kolekte moustikè PermaNet® 3.0 nan vilaj Avokanzun toupre komin Jija ak Bohicon (7°20′ N, 1°56′ E) epi yo te distribye yo an menm tan ak moustikè an gwoup RCT pandan kanpay mas 2020 Pwogram Nasyonal pou Kontwòl Malarya a. Figi 1 montre kote gwoupman/vilaj etid yo te kolekte diferan kalite ITN yo parapò ak sit kay eksperimantal yo.
Yo te fè yon esè pilòt nan kay pou konpare pèfòmans antomolojik moustikè ensèk nuizib Interceptor®, PermaNet® 3.0, Royal Guard® ak Interceptor® G2 lè yo te retire yo nan kay yo 12, 24 ak 36 mwa apre difizyon an. Nan chak pwen tan anyèl, yo te konpare pèfòmans moustikè ensèk nuizib ki te fin vye nan jaden an ak moustikè ki pa t itilize nan chak kalite ak moustikè ki pa trete kòm yon kontwòl negatif. Nan chak pwen tan anyèl, yo te teste yon total 54 echantiyon replikasyon moustikè ensèk nuizib ki te fin vye nan jaden an ak 6 nouvo moustik nuizib nan chak kalite nan 1 oubyen 2 esè kabin replikasyon ak wotasyon tretman chak jou. Anvan chak esè kabin, yo te mezire endis porosit mwayèn moustikè ensèk nuizib ki te fin vye nan jaden an pou chak kalite ITN dapre rekòmandasyon OMS yo. Pou simile mete ak chire ki soti nan itilizasyon chak jou, yo te pèfore tout nouvo moustik ensèk nuizib yo ak moustikè kontwòl ki pa trete yo ak sis twou 4 x 4 cm: de nan chak panèl bò long ak youn nan chak panèl bò kout, dapre rekòmandasyon OMS yo. Yo te enstale moustikè a andedan kay la lè yo te mare kwen twati kay la ak kòd sou klou ki nan kwen anwo mi kay la. Yo te evalye tretman sa yo nan chak esè kay la:
Yo te evalye moustikè ki te plante nan jaden nan ti kay eksperimantal nan menm ane yo te retire moustikè yo. Yo te fè esè nan ti kay nan menm sit la soti Me rive Septanm 2021, Avril rive Jen 2022, ak Me rive Jiyè 2023, epi yo te retire moustikè yo apre 12, 24, ak 36 mwa, respektivman. Chak esè te dire yon sik tretman konplè (54 nwit pandan 9 semèn), eksepte pou 12 mwa, lè yo te fè de sik tretman youn apre lòt pou ogmante gwosè echantiyon moustik la. Apre yon konsepsyon kare laten, yo te wote tretman yo chak semèn ant ti kay eksperimantal yo pou kontwole efè kote ti kay yo ye a, pandan ke yo te wote volontè yo chak jou pou kontwole diferans nan atire moustik chak lame. Yo te kolekte moustik 6 jou pa semèn; nan 7yèm jou a, anvan pwochen sik wotasyon an, yo te netwaye epi vantile ti kay yo pou anpeche enfestasyon.
Prensipal pwen final efikasite tretman eksperimantal kay kont moustik Anopheles gambiae rezistan a piretroyid ak konparezon ITN pwochen jenerasyon an ak filè Interceptor® ki gen piretroyid sèlman an te:
Men pwen final efikasite segondè pou tretman eksperimantal kay kont moustik Anopheles gambiae ki rezistan a piretroid yo:
Kontwòl (%) – rediksyon nan to antre nan gwoup trete a konpare ak gwoup ki pa trete a. Kalkil la se jan sa a:
kote Tu se kantite moustik ki enkli nan gwoup kontwòl ki pa trete a, epi Tt se kantite moustik ki enkli nan gwoup trete a.
To Moustik ki pèdi mouvman (%) – To moustik ki pèdi mouvman akoz iritasyon potansyèl ki soti nan tretman an, yo eksprime kòm pwopòsyon moustik ki ranmase sou balkon an.
Koyefisyan sipresyon moustik ki souse san an (%) se rediksyon nan pwopòsyon moustik ki souse san nan gwoup trete a konpare ak gwoup kontwòl ki pa trete a. Metòd kalkil la se jan sa a: kote Bfu se pwopòsyon moustik ki souse san nan gwoup kontwòl ki pa trete a, epi Bft se pwopòsyon moustik ki souse san nan gwoup trete a.
Rediksyon nan fètilite (%) — rediksyon nan pwopòsyon moustik fètil nan gwoup trete a konpare ak gwoup kontwòl ki pa trete a. Metòd kalkil la se jan sa a: kote Fu se pwopòsyon moustik fètil nan gwoup kontwòl ki pa trete a, epi Ft se pwopòsyon moustik fètil nan gwoup trete a.
Pou kontwole chanjman nan pwofil rezistans popilasyon vektè Covè yo sou tan, OMS te fè byotès in vitro ak nan ti boutèy nan menm ane chak esè eksperimantal nan kay (2021, 2022, 2023) pou evalye sansiblite a AI nan ITN yo anba etid la epi pou enfòme entèpretasyon rezilta yo. Nan etid in vitro yo, moustik yo te ekspoze a papye filtè trete ak konsantrasyon defini alfa-sipermetrin (0.05%) ak deltametrin (0.05%), epi a boutèy kouvri ak konsantrasyon defini CFP (100 μg/boutèy) ak PPF (100 μg/boutèy) pou evalye sansiblite a ensektisid sa yo. Yo te envestige entansite rezistans piretroyid la lè yo te ekspoze moustik yo a konsantrasyon diferans α-sipermetrin ak deltametrin 5 fwa (0.25%) ak 10 fwa (0.50%). Finalman, yo te evalye kontribisyon sinèji PBO ak surekspresyon sitokrom P450 monooksijenaz (P450) nan rezistans piretroid lè yo te pre-ekspoze moustik yo a diferan konsantrasyon α-sipermetrin (0.05%) ak deltametrin (0.05%), epi pre-ekspozisyon a PBO (4%). Yo te achte papye filtè yo te itilize pou tès tib OMS la nan Universiti Sains Malezi. Yo te prepare ti boutèy tès byotès OMS yo ki te itilize CFP ak PPF dapre rekòmandasyon OMS yo.
Moustik yo te itilize pou byotès yo te kolekte nan etap lav yo nan sit repwodiksyon toupre kay eksperimantal yo epi answit yo te elve jiskaske yo vin granmoun. Nan chak moman, omwen 100 moustik te ekspoze a chak tretman pandan 60 minit, ak 4 repetisyon pou chak tib/boutèy ak apeprè 25 moustik pou chak tib/boutèy. Pou ekspozisyon piretroyid ak CFP, yo te itilize moustik ki gen 3-5 jou ki pa t manje, tandiske pou PPF, yo te itilize moustik ki gen 5-7 jou ki souse san pou estimile ovojenèz epi evalye efè PPF sou repwodiksyon moustik. Ekspozisyon paralèl yo te fèt lè l sèvi avèk papye filtre enpreye ak lwil silikon, PBO pirifye (4%), ak boutèy kouvri ak asetòn kòm temwen. Nan fen ekspozisyon an, yo te transfere moustik yo nan resipyan san tretman epi ekspoze yo nan koton tranpe nan solisyon glikoz 10% (w/v). Yo te anrejistre mòtalite 24 èdtan apre ekspozisyon piretroyid ak chak 24 èdtan pandan 72 èdtan apre ekspozisyon CFP ak PPF. Pou evalye sansiblite a PPF, yo te disseke moustik ki te sivivan ki te ekspoze a PPF yo ak kontwòl negatif korespondan yo apre yo te fin anrejistre mòtalite reta a, yo te obsève devlopman ovè yo lè l sèvi avèk yon mikwoskòp konpoze, epi yo te evalye fètilite a dapre etap devlopman ze Christophers la [28, 30]. Si ze yo te devlope nèt rive nan etap Christophers V, yo te klase moustik yo kòm fètil, epi si ze yo pa t devlope nèt epi yo te rete nan etap I-IV, yo te klase moustik yo kòm esteril.
Nan chak moman nan ane a, yo te koupe moso 30 × 30 cm nan filè nèf ak filè ki te fin itilize nan jaden nan kote yo espesifye nan rekòmandasyon OMS yo [22]. Apre yo te fin koupe filè yo, yo te make yo, yo te vlope yo nan papye aliminyòm epi yo te konsève yo nan yon frijidè a 4 ± 2 °C pou anpeche IA imigre nan twal la. Apre sa, yo te voye filè yo nan Sant Rechèch Agrikòl Walloon an Bèljik pou analiz chimik pou mezire chanjman nan kontni total IA pandan lavi sèvis yo. Metòd analiz yo te itilize yo (ki baze sou metòd Komite Koperativ Entènasyonal pou Analiz Pestisid rekòmande yo) te dekri deja [25, 31].
Pou done esè eksperimantal nan kay la, yo te adisyone kantite total moustik vivan/mò, moustik ki mòde/ki pa mòde, ak moustik fètil/esteril nan diferan konpatiman kay yo pou chak tretman nan chak esè pou kalkile divès rezilta pwopòsyonèl yo (mòtalite 72 èdtan, mòde, ektoparazitis, pyèj moustikè, fètilite) ak entèval konfyans 95% (IC) korespondan yo. Yo te analize diferans ki genyen ant tretman yo pou rezilta binè pwopòsyonèl sa yo lè l sèvi avèk regresyon lojistik, alòske yo te analize diferans pou rezilta kontaj yo lè l sèvi avèk regresyon binomyal negatif. Piske yo te fè de sik wotasyon tretman chak 12 mwa epi yo te teste kèk tretman atravè esè yo, yo te ajiste analiz pénétration moustik yo pou kantite jou yo te teste chak tretman. Yo te analize tou nouvo ITN pou chak rezilta pou jwenn yon sèl estimasyon pou tout pwen tan yo. Anplis prensipal varyab eksplikatif tretman an, chak modèl te gen ladan kay, moun k ap dòmi, peryòd esè, endèks ouvèti ITN, ak jou kòm efè fiks pou kontwole varyasyon akòz diferans nan atire chak moun k ap dòmi ak kay, sezonalite, estati moustikè, ak dispèsyon depase. Analiz regresyon yo te pwodui rapò chans ajiste (OR) ak entèval konfyans 95% korespondan pou estime efè nouvo jenerasyon ITN lan konpare ak moustikè piretroyid sèlman an, Interceptor®, sou rezilta prensipal mòtalite ak fekondite moustik yo. Valè P ki soti nan modèl yo te itilize tou pou asiyen lèt kontra enfòmèl ant ki endike siyifikasyon estatistik nan nivo 5% pou tout konparezon pè rezilta prensipal ak segondè yo. Tout analiz regresyon yo te fèt nan Stata vèsyon 18.
Yo te entèprete sansiblite popilasyon vektè Covese yo dapre mòtalite ak fekondite yo obsève in vitro ak nan byotès nan boutèy, dapre rekòmandasyon Òganizasyon Mondyal Lasante (OMS). Rezilta analiz chimik yo te bay kontni total AI nan fragman ITN yo, ki te itilize pou kalkile to retansyon AI nan moustikè ki te vyeyi nan jaden an konpare ak nouvo moustikè nan chak moman chak ane. Yo te anrejistre tout done yo manyèlman sou fòm estanda epi answit yo te antre de fwa nan yon baz done Microsoft Excel.
Komite Etik Ministè Sante Benen an (No 6/30/MS/DC/DRFMT/CNERS/SA), London School of Hygiene & Tropical Medicine (LSHTM) (No 16237) ak Òganizasyon Mondyal Lasante (No ERC.0003153) te apwouve realizasyon yon esè pilòt nan yon kabin ki enplike volontè yo. Yo te jwenn konsantman enfòme alekri nan men tout volontè yo anvan patisipasyon nan etid la. Tout volontè yo te resevwa chimopwofilaksi gratis pou diminye risk malarya, epi te gen yon enfimyè ki te de sèvis pandan tout esè a pou evalye nenpòt volontè ki te devlope sentòm lafyèv oswa yon reyaksyon negatif a pwodui tès la.
Rezilta konplè ki soti nan ti kay eksperimantal yo, ki rezime kantite total moustik vivan/mò, moustik ki mouri grangou/ki te manje san, ak moustik fètil/esteril pou chak gwoup eksperimantal, ansanm ak estatistik deskriptif yo prezante kòm materyèl siplemantè (Tablo S1).
Nan yon ti kay eksperimantal nan Kowa, Benen, yo te siprime manje moustik Anopheles gambiae sovaj ki rezistan a piretroid yo ak san. Yo te rasanble done ki soti nan kontwòl san yo ak nouvo moustikè yo nan tout esè yo pou bay yon sèl estimasyon efikasite. Pa analiz regresyon lojistik, kolòn ki gen lèt komen yo pa t siyifikativman diferan nan nivo 5% la (p > 0.05). Ba erè yo reprezante entèval konfyans 95%.
Mòtalite moustik Anopheles gambiae sovaj ki rezistan a piretroid k ap antre nan yon ti kay eksperimantal nan Kowa, Benen. Done ki soti nan temwen san tretman ak nouvo moustikè yo te rasanble nan tout esè yo pou bay yon sèl estimasyon efikasite. Pa analiz regresyon lojistik, kolòn ki gen lèt komen yo pa t siyifikativman diferan nan nivo 5% (p > 0.05). Ba erè yo reprezante entèval konfyans 95%.
Rapò chans lan dekri diferans ki genyen nan mòtalite ak moustikè nouvo jenerasyon yo konpare ak moustikè ki gen piretroyid sèlman. Liy pwentiye a reprezante yon rapò chans 1, ki endike pa gen okenn diferans nan mòtalite. Yon rapò chans > 1 endike yon mòtalite ki pi wo ak moustikè nouvo jenerasyon yo. Done pou moustikè nouvo jenerasyon yo te rasanble atravè esè yo pou pwodui yon sèl estimasyon efikasite. Ba erè yo reprezante entèval konfyans 95%.
Malgre ke Interceptor® te demontre pi ba mòtalite nan tout moustikè trete ensèk nuizib yo teste yo, vyeyisman sou teren an pa t gen yon enpak negatif sou enpak li sou mòtalite vektè yo. Anfèt, nouvo Interceptor® la te lakòz yon mòtalite 12%, alòske moustikè ki te vye sou teren yo te montre yon ti amelyorasyon nan 12 mwa (17%, p=0.006) ak 24 mwa (17%, p=0.004), anvan yo te retounen nan nivo ki sanble ak nouvo moustikè yo nan 36 mwa (11%, p=0.05). Okontrè, to mòtalite pou pwochen jenerasyon moustikè trete ak ensektisid yo te diminye piti piti sou tan apre deplwaman an. Rediksyon an te pi pwononse ak Interceptor® G2, kote mòtalite a te diminye soti nan 58% ak nouvo may yo a 36% nan 12 mwa (p< 0.001), 31% nan 24 mwa (p< 0.001), ak 20% nan 36 mwa (p< 0.001). Nouvo PermaNet® 3.0 la te lakòz yon rediksyon nan mòtalite a 37%, ki te diminye tou anpil a 20% nan 12 mwa (p< 0.001), 16% nan 24 mwa (p< 0.001), ak 18% nan 36 mwa (p< 0.001). Yo te obsève yon tandans sanblab ak Royal Guard®, ak nouvo may la ki te lakòz yon rediksyon 33% nan mòtalite, ki te swiv pa yon rediksyon siyifikatif a 21% nan 12 mwa (p< 0.001), 17% nan 24 mwa (p< 0.001) ak 15% nan 36 mwa (p< 0.001).
Rediksyon nan fekondite moustik Anopheles gambiae sovaj ki rezistan a piretroid k ap antre nan yon ti kay eksperimantal nan Kwa, Benen. Done ki soti nan temwen san tretman ak nouvo moustikè yo te rasanble nan tout esè yo pou bay yon sèl estimasyon efikasite. Ba ki gen lèt komen yo pa t siyifikativman diferan nan nivo 5% (p > 0.05) pa analiz regresyon lojistik. Ba erè yo reprezante entèval konfyans 95%.
Rapò chans yo dekri diferans ki genyen nan fètilite ak moustikè nouvo jenerasyon yo konpare ak moustikè ki fèt ak piretroyid sèlman. Liy pwentiye a reprezante yon rapò 1, ki endike pa gen okenn diferans nan fètilite. Rapò chans yo< 1 endike yon pi gwo rediksyon nan fètilite ak moustikè nouvo jenerasyon yo. Done pou moustikè nouvo jenerasyon yo te rasanble nan tout esè yo pou pwodui yon sèl estimasyon efikasite. Ba erè yo reprezante entèval konfyans 95%.
Dat piblikasyon: 17 Fevriye 2025